Mededogen op het werk

Stel je bent manager en één van je mensen raakt burn-out.

1. Je kunt bellen met de vraag of er al een plan is om terug te keren, omdat hij of zij onmisbaar is en snel weer aan het werk moet.
2. Je kunt hem of haar de tijd gunnen voor herstel en afstemmen hoeveel contact nodig is om een lijntje naar het werk te houden. Je laat merken dat je niet loslaat en dat je bereid bent te helpen.

Of stel dat één van je naaste collega’s te horen heeft gekregen dat ze kanker heeft.

1. Je ontloopt haar en vraagt als het echt niet anders kan: ‘Hoe gaat het met je’, maar je luistert amper naar haar antwoord omdat je weer aan het werk wilt en niet weet hoe met haar antwoord om te gaan.
2. Je neemt extra tijd voor haar zodra je merkt dat het haar past en het jou uitkomt, om te horen wat er speelt en te erkennen wat ze voelt.

Stel dat je collega te horen heeft gekregen dat zij overcompleet is.

1. Je stuurt haar linkjes voor vacatures van passend werk.
2. Je merkt dat je geschrokken bent. Je neemt de rust om dit te erkennen. Vervolgens spreek je haar aan tijdens de pauze en vraag je hoe het voor haar is.

Subtiel

Als je op het werk goed om wilt gaan met gevoelens van kwetsbaarheid vergt dat een subtiele benadering. Daarbij stem je af op gevoelens van kwetsbaarheid, onzekerheid en afhankelijkheid (het kind zoals dat in elk mens zit). En tegelijkertijd  vertrouw je het vermogen van je collega om met de situatie om te gaan, te herstellen of sturing te geven aan het leven (de volwassene in ieder van ons). Je vraagt hoe je kunt helpen, praktisch of met een luisterend oor.

Het vergt moed om een echt luisterend gesprek aan te gaan. Als het je lukt en je durft de emoties van je collega te laten zijn, als je collega je zijn of haar gedachten en gevoelens toevertrouwt, dan kan er een gesprek ontstaan als een gedeelde plek van troost. Door stabiel aanwezig te zijn zonder je te laten meeslepen, geef je je collega de ruimte om kwetsbaar te zijn en zich over te geven aan iets dat ruimer is dan de vaak vernauwende emotie van het moment. Het vergt van jou dat je je realiseert dat emoties die bij afhankelijkheid en kwetsbaarheid horen, zoals onzekerheid, somberheid en verdriet, bij het menselijk bestaan horen. Je erkent dat hij, behalve een volwassene, ook een kind in zich heeft dat gekwetst is of kan worden, net als jij. En dat het eenzaam kan zijn met die gevoelens te zitten.

Bij troostend luisteren stroomt er aandacht in de vorm van energie vanuit een grotere ruimte naar iets dat vast zit, naar een emotie in de ‘getrooste’. Als de ‘getrooste’ zich opent en overgeeft aan die ruimte, komt de emotie los en stroomt. Er ontstaat een uitwisseling in nabijheid die koesterend voelt voor zowel de gever als de ontvanger. Daarmee valt het verschil tussen geven en ontvangen tegen elkaar weg. De trooster voelt zich zacht en open omdat hij het vertrouwen voelt van de ‘getrooste’. De ‘getrooste’ voelt zich opgelucht omdat de emotie er mag zijn, erkenning vindt en mag stromen. Je bent niet langer alleen.

Mededogen is het liefdevol aanwezig zijn in een geestelijke ruimte met wat er vast zit.

Tip: ‘Troost’, een boek van Riekje Boswijk