Eén op de vijf mensen is hoogsensitief

Er is veel kennis beschikbaar over het hoogsensitieve brein. Het begrip is beter onderbouwd. Dat maakt het bruikbaar om de eigenschap te herkennen, te accepteren, er mee om te gaan en haar tot ontwikkeling te brengen.

Wist je dat grofweg één op de vijf mensen hoogsensitief is?

Het afgelopen jaar heb ik een aantal coachees begeleid die hooggevoelig bleken te zijn. Bijna allemaal hadden ze moeite met de acceptatie van dit gegeven. Ze zagen het als een last. Of als iets waardoor ze minder waren in hun eigen ogen. Soms met een knipoog: ‘Nog een kwaal erbij!’.

Hoogsensitieven die niet bewust met hun eigenschap omgaan, passen zich vaak aan als een pinguïn in de woestijn. Ze volgen de verkeerde gebruiksaanwijzing voor hun leven. Daardoor putten ze zichzelf al snel uit en denken ze dat ze tekort schieten.

Wat zonde. Want als je weet hoe je ermee om moet gaan is het een waardevolle eigenschap met veel voordelen.

Ik weet al langer van mezelf dat ik hoogsensitief ben. Als ik terugblik op mijn blogs zie ik dat ik er nauwelijks over geschreven heb. Heb ik zelf ook weerstand tegen dit fenomeen? Heb ik er weerstand tegen om als hsp (hoogsensitief persoon) gezien te worden?

Om eerlijk te zijn wel.

Zeuren

Ten eerste maak ik me er zorgen over dat ik zeurderig overkom. Zit ik als hooggevoelig mens vaak te zeuren?

Misschien wel. Vanmorgen nog bij de KNO-arts voor een controleonderzoek: ‘Gaat u in mijn neus kijken? Wilt u er dan rekening mee houden dat ik flauw kan vallen? Dat is de laatste keer namelijk gebeurd bij uw collega. Die was toen veel tijd aan me kwijt. Dus ik waarschuw u maar.’

Gelukkig trof ik deze keer een begripvolle arts die rekening hield met mijn hooggevoelige kant zonder de wenkbrauwen op te trekken. Ze kon me gerust stellen dat er geen handeling nodig was waardoor ik risico liep flauw te vallen.

Wat is dan het verschil met overgevoeligheid?

Overgevoelig is de (over)emotionele reactie die bij hoogsensitieve én niet-hoogsensitieve mensen kan optreden als gevolg van intense emoties (bron van www.hoogsensitief.nl). Het is niet hetzelfde als hoogsensitiviteit/hooggevoelig.

Zo voel ik me niet angstig als ik naar de KNO-arts ga. Ik meld heel nuchter dat er een kans is op flauwvallen en vraag haar er rekening mee te houden. Maar ik voel geen heftige emoties. Ik voel me hoogstens een beetje gespannen en bezorgd. Ik weet dat als een onaangenaam onderzoek nodig is, ik het aankan. Tegelijkertijd wil ik dat de arts rekening houdt met mijn gebruiksaanwijzing waar hooggevoeligheid een belangrijke rol in speelt.

Dus: Het begrip hoogsensitiviteit helpt mij en mijn coachees om een persoonlijke handleiding te ontwikkelen die goed uit te leggen is aan anderen.

Zweverig

Het tweede aspect in mijn weerstand is dat ik me zorgen maak dat ik zweverig overkom als ik over dit onderwerp zou bloggen. Is wat ik beweer wel onderbouwd?

Ik kende tot voor kort nog niet een goede onderbouwing van de eigenschap hoogsensitiviteit. Wanneer ben je nou hoogsensitief? Wat maakt een mens hoogsensitief? Zit je dan anders in elkaar? Werkt je zenuwstelsel anders?

Omdat ik geen duidelijke visie op het fenomeen kende, blogde ik er niet over. Ik wil graag gefundeerde artikelen schrijven.

Onderzoek

Hoogsensitiviteit is nog niet zo lang onderwerp van onderzoek. Pas in 1997 introduceerde Elaine Aron het begrip “Sensory-Processing Sensitivity (SPS)”, de wetenschappelijke term voor hoogsensitiviteit.

Enkele weken geleden volgde ik een webinar van Esther Bergsma. Zij heeft zich in het onderwerp gespecialiseerd en er een boek over geschreven: ‘Het hoogsensitieve brein, waarom je een vis niet moet vragen in een boom te klimmen.’ Dit boek bevat veel wetenschappelijk onderzoek naar hoogsensitiviteit. Inmiddels is er veel meer inzicht hoe het brein van hoogsensitieven werkt.

Zij geeft de volgende definitie van hoogsensitiviteit: Hoogsensitiviteit en hooggevoeligheid staan beide voor hetzelfde, namelijk: het vermogen subtiele informatie waar te nemen, deze intens te beleven én deze diepgaand te verwerken.

Dus: Dankzij haar kennis weet ik nu dat ik de term hooggevoeligheid gefundeerd kan gebruiken. Er is een ‘body of knowledge’ rond ontwikkeld.

Paranormaal

Ten derde associëren veel mensen het begrip met spiritueel of paranormaal zijn. Bij het woord hooggevoeligheid kan het zijn dat mensen denken dat je contact hebt met overledenen, met spirituele gidsen of dat je helderziend bent.

Ik ervaar mezelf als spiritueel nieuwsgierig. Maar paranormale gaven of spiritueel nieuwsgierig zijn behoren niet tot de essentie van waar de eigenschap over gaat. Je kunt die essentie terug brengen tot een andere ‘bedrading’. Het brein van een hsp werkt aantoonbaar anders.

Dus: De term hooggevoeligheid is op een nuchtere manier te gebruiken ook in gesprek met mensen die niet spiritueel geïnteresseerd zijn.

Introversie

Ten vierde. Omdat ik geen goede uitwerking van het begrip hoogsensitiviteit kende, gebruikte ik liever de term introversie. Over introversie kon ik meer kennis vinden. Daar is al veel langer onderzoek naar gedaan. Ik wist bijvoorbeeld dat je als introvert mens meer speeksel aanmaakt als je een citroen proeft. En dat je je meer oplaadt aan rustig alleen zijn dan aan het sociale contact met anderen. Daar heb ik ook over geschreven.

Er zit veel overlap tussen hooggevoeligheid en introversie. Esther Bergsma legt op haar website uit wat het verschil is. Hooggevoeligheid is een temperament (een aangeboren eigenschap). Introversie is een karaktertrek. Een temperament is aangeboren en biologisch bepaald. Daaruit kan zich een karaktertrek als introversie of extraversie ontwikkelen.

70% van de hoogsensitieve mensen is overwegend introvert. Zij laden zich op als ze alleen zijn. De 30 % van de hoogsensitieve mensen die extravert zijn laden zich op aan sociale contacten. Maar de sociale prikkels die ze nodig hebben, putten hen tegelijkertijd ook uit. Dat is dus ingewikkeld.

Dus: Het begrip ‘hoogsensitiviteit’ leidt tot meer kennis over mensen naast andere begrippen zoals introversie of extraversie.

Test

Denk je dat je hooggevoelig ben? Overweeg dan om naar de Zuidpool te verhuizen ????.

Wil je verder onderzoeken of je hooggevoelig bent? Dan raad ik je aan om de test te doen van Esther Bergsma. Vooral de terugkoppeling bij de uitslag geeft veel waardevolle inzichten over hoogsensitiveit.

Podcast Zachte Kracht

Annelies Uittenbogaard van Zilverkade coaching heeft een mooie serie podcasts waarin ze hooggevoelige mensen interviewt over hun eigenschap. In die gesprekken hoor je meer over de positieve kanten van hoogsensitiviteit.

Reactie van een coachee

Het was juist echt fijn om nu “te weten” wat ik mijn hele leven al heb. Daarom ben ik er meer over gaan lezen en het was een openbaring. Ik noem een paar inzichten op.

Ik dacht altijd dat ik wel erg empathisch was (omdat ik letterlijk verdriet kan hebben om wat een ander meemaakt, dat ook kan voelen in mijn lijf en er zelfs om kan huilen). Goed te weten wat het nu echt is. Dan kan ik me misschien meer afschermen.
Mensen begrepen me vaak niet omdat ik heel erg sociaal ben maar “gruwel” van teambuildingssessies, borrels en dergelijke (en al helemaal met overnachtingen eraan vastgeknoopt).
Ik lijk heel erg extravert maar blijk nu toch veel meer ambivert te zijn omdat ik ook heel veel “me-time” nodig heb (da’s dus de introverte kant).
Ik herken het schrikachtige (ik dacht dat ik het geërfd had van mijn moeder ????)
Ik moet op tijd eten anders voel ik me echt naar. Mensen gaven altijd aan: “stel je niet aan”, dat kun je best “trainen”.
Ik heb snel last van lawaai om me heen en kan snel afgeleid zijn in de kantoortuin. Ik begrijp nu waarom ik thuis werken, wat dat betreft, best heel fijn vind. Heerlijk dat ik dat nu beter kan uitleggen (en dat dank zij mijn coach, waarvoor dank).