Enthousiasme syndroom

Vaak horen mensen die met burn-outklachten rondlopen: ‘Ga vooral leuke dingen doen.’

Yolande besprak met mij haar weekplanning: drie keer per week paardrijden, twee keer per week naar de sportschool, in het weekend meedoen met een hondenuitlaatdienst van een vriendin naast een fulltime baan, zorg voor haar oudtante en uitgaan met vriendinnen. Ze was uitgeput maar wilde niets afzeggen, ook al ging ze de laatste tijd met tegenzin ergens heen. Ze vindt paardrijden leuk en daar knap je dan toch van op? Het is toch een energiegever? Dat helpt toch om de burn-outklachten op te lossen?

Van leuke dingen doen kun je je opladen, maar je rust er niet door uit. Als je uitgeput bent is er iets anders nodig.

Er zijn drie manieren om met je energiehuishouding om te gaan. Namelijk via energiegevers, energienemers en herstelgevers.

Energiegevers zijn activiteiten die je leuk vindt om te doen. Iets waar je van geniet en enthousiast over bent. Zoals een goed gesprek met een fijne vriendin. Zorgen voor een baby’tje. Paardrijden. Muziek maken. Sporten.

Energienemers zijn activiteiten die je uitputten. Zoals een ruzie met je partner. Een conflict op je werk. Piekeren. Overmatig sporten. Een klus die je met tegenzin doet zoals je huishouden of het opknappen van je huis.

Of iets een energienemer is verschilt per persoon. Er zijn mensen die het heerlijk vinden om hun huis schoon te maken. En het verschilt per moment. Op sommige momenten vind ik het fijn om de ijskast onder handen te nemen. Op andere momenten kan ik het niet opbrengen.

Soms veranderen energiegevers in energienemers. Een gezellig etentje kan je veel energie geven, maar als je de nacht ervoor slecht hebt geslapen, lukt het niet om er energie uit te halen en put het je juist uit.

De meeste mensen kennen deze twee vormen van activiteiten wel. Net als Yolande denken ze dat als ze moe zijn, dat ze dan opknappen van energiegevers. Maar er is een derde vorm van ‘activiteit’ die ze over het hoofd zien. Dat zijn de herstelgevers. Deze activiteiten zorgen ervoor dat je bijkomt en uitrust. Vormen van herstelgevende activiteiten zijn slaap en liggend rusten. Je hoeft dan je spieren niet te gebruiken, je hoeft je zintuigen niet te gebruiken en je hoeft nergens over na te denken. Je hoeft niets en kunt je, als het goed is, overgeven aan ontspanning.  Je parasympathische zenuwstelsel krijgt dan de overhand zodat je lichaam zich herstelt. Als je lang in de overdrive hebt geleefd, vergt dit oefening. En het vraagt van je dat je je gevoelens van vermoeidheid en tegenzin serieus neemt.

Ga niet proberen uit te rusten door vooral energiegevers te doen. Door teveel enthousiasme kun je uitgeput raken. Dan wordt een energiegever vanzelf een energienemer. Ik noem dat wel  ‘het enthousiasmesyndroom’. Als je uitgerust bent heb je energie om van alles aan te gaan. Maar als je dan een paar weken of maanden verder bent, word je moe en vraag je je bij je zelf af: ‘Is dit nou leuk?’

Yolande is gestopt met paardrijden en de hondenuitlaatdienst. Ze vond twee keer per week sporten ook leuk en eigenlijk wel genoeg. Zo creëert ze meer tijd in haar agenda voor herstelgevers. Zo lang haar oudtante haar zorg nodig heeft, heeft ze extra hersteltijd nodig.