Wat is een Bore-out?

Zijn score op vermoeidheid was hoog. En hij klaagde erover dat hij slecht sliep. Er was veel aan de hand in zijn leven: Uit met zijn vriendin. Een tweede verhuizing binnen een jaar. En dan nog de verhuizing van zijn zieke vader die op zijn bordje kwam.

We begonnen de coaching met focussen op het verninderen van stress. Hij pakte zijn levensgewoontes aan: anders eten, bijtijds gaan slapen en voor het slapen geen tv of computer. ‘Geen computer? Maar wat moet ik dan doen? Ik ben gewend om te gamen als ik thuis kom.’ Het bleek nog niet eenvoudig voor Rick om dat te stoppen. Ik vroeg hem wat hij als kind leuk vond om te doen. Met lego spelen. Ik daagde hem uit een mooie doos lego voor zichzelf te kopen. En met het bouwen daarvan zijn avonden te vullen. Robot lego werd het.

In de volgende sessie vertelde hij dat hij gelijk naar de winkel was gegaan en een doos had gekocht. Avonden lang was hij fanatiek aan de gang gegaan en had allerlei variaties op zijn robot gebouwd. Hij ging om elf uur naar bed in plaats van om twee uur. En sliep een stuk beter.

Weinig te doen

‘En game je nog wel eens?’ Vroeg ik hem. ‘Neu.’ Hij trok één schouder op. Misschien in pauzes op je werk? ‘Nee, nee. nou ja, Er is zo’n spelletje op mijn iPhone en als ik de kans krijg doe ik dat.’ Krijg je vaak die kans? ‘Nou eigenlijk wel. Het werk is uitermate saai. Mijn projectleider neemt al het werk op zich en ik hoef maar weinig te doen. Dus dan ga ik zo’n spelletje doen. Of facebooken. Ik heb toch niet veel werk.’ Hoeveel tijd ben je daar dan mee bezig? ‘Mmmm. Ik check voortdurend mijn iPhone of er weer een bericht is. Het lijkt wel dwangmatig. Misschien wel een paar uur per dag.’ Hoe productief ben je dan? ‘Zeg het niet tegen mijn leidinggevende, maar ik heb al sinds een paar maanden heel weinig te doen. En wat ik moet doen stel ik uit. Het kan me niet schelen. Die projectleider? Daar kan ik niet mee samenwerken.’

Verveling

Een bore-out heeft te maken met verveling. Het wordt veroorzaakt door routinematig werk, onderbelasting of werk onder je niveau. Je hebt te weinig te doen (kwantitatieve onderbelasting) dan wel te weinig uitdagende werkzaamheden (kwalitatieve onderbelasting). De symptomen kunnen vergelijkbaar zijn met die van een burn-out: Het geeft klachten op het gebied van vermoeidheid, depressiviteit en motivatie. Volgens Amerikaans onderzoek heeft 33,2 % van 10.000 onderzochte werknemers niet genoeg te doen op het werk. *

Een bore-out kan ontstaan doordat je in de loop van de tijd uit je baan groeit. Je ziet het ook bij jongeren die geen baan op hun niveau kunnen vinden en dan beginnen aan werk dat onder hun niveau ligt of eigenlijk niet bij ze past. De ernst van een bore-out is moeilijk vast te stellen. Het is geen klinische diagnose. Het kan wel zoveel stress klachten geven dat je gaat verzuimen. Over het algemeen zijn de stress verschijnselen van een bore-out sneller opgelost dan die van een burn-out.

Job crafting

De beste oplossing voor een bore-out is te zorgen dat je interessanter werk krijgt dat bij je natuurlijke motivatie past. Dat kan door een andere baan te zoeken of door job crafting, Job crafting of ‘baanboetseren’ kun je doen door:

• taken uit te ruilen met collega’s,
• door in overleg aanpassingen aan te brengen in je werk zodat het beter bij je past,
• en/of door de betekenisgeving in je werk te veranderen.

Ik had al langer van het begrip bore-out gehoord, maar kon me er weinig bij voorstellen. Ik heb het lang niet herkend bij de mensen die ik coach. Ze zijn allemaal drukdrukdruk. Dus hoezo verveeld?

Druk

Schijn bedriegt. Wat veel mensen met bore-out doen is zich uiterlijk aanpassen aan de werkcultuur. Ze lijken achter hun computer hard aan het werk te zijn. En intussen zijn ze andere dingen aan het doen om zichzelf af te leiden: gamen, vakanties plannen, chatten en online shoppen. Ze doen of ze het druk hebben. Soms zelfs tegenover zichzelf. Er zijn genoeg mensen die het zich druk maken met allerlei taken die hen eigenlijk vervelen. Hun energie loopt weg omdat hun hart niet meer bij hun werk ligt. Maar omdat ze gewend zijn om hard te werken, lopen ze de benen uit het lijf voor oninteressante taken. In die zin zijn bore-out en burn-out niet altijd helder te scheiden.

Voor Rick leek het juist een goed idee om een tijdje niets te doen. Vooral omdat hij een periode met veel stress aan het privéfront had ervaren. Na verloop van tijd was dat nietsdoen helemaal niet leuk meer. Hij gaf wat signalen af maar ging de situatie niet rechtstreeks bespreken met zijn leidinggevende of projectleider. Hij schaamde zich ervoor dat hij al weken en later maanden niets zinnigs had gedaan. Hij stelde het gesprek over zijn werk steeds uit en ging er daardoor steeds meer tegenop zien. Dat droeg er weer aan bij dat hij afleiding zocht van zijn ongemakkelijke gevoelens door te gaan gamen.

Rick heeft in de coaching geoefend zich uit te spreken naar zijn projectleider. Het hielp hem het gesprek aan te gaan. Toch bleef die samenwerking moeizaam. Na een onderzoek naar zijn natuurlijke motivatie heeft Rick ervoor gekozen om intern te solliciteren. Nu heeft hij een baan die hem uitdaagt, binnen een werkomgeving die hem beter past. Hij heeft geen tijd meer voor games.

Hoe herken je een bore-out?

1. Doe je privézaken op je werk?
2. Voel je je niet uitgedaagd en verveeld?
3. Doe je af en toe alsof je druk bent, terwijl je eigenlijk weinig om handen hebt?
4. Ben je moe en lusteloos als je thuiskomt van je werk, hoewel je geen drukke dag hebt gehad?
5. Ben je ontevreden met je werk?
6. Vind je je werk zinloos?
7. Zou je je werk kunnen afmaken in minder tijd dan je nu doet?
8. Zou je graag ander werk willen, maar ben je bang om van werk te veranderen omdat je dan minder zou verdienen?
9. Stuur je tijdens je werkuren privé-mails naar collega’s?
10. Laat het werk je onverschillig?

Heb je 4 of meer vragen met ‘ja’ beantwoord, dan kun je een bore-out hebben. Zorg dat je er iets aan doet, want te weinig plezier, voldoening en uitdaging in je werk kan ervoor zorgen dat je steeds verder afgelijdt:

• Je energie niveau gaat geleidelijk en bijna ongemerkt naar beneden tot het ver beneden peil is.
• Je gaat steeds meer denken dat het normaal is dat je zo weinig energie hebt en met tegenzin naar je werk gaat.
• Je gaat meer en meer aan jezelf twijfelen. Je zelfvertrouwen neemt af.
• Je intellectuele en creatieve vermogens nemen af omdat je ze niet gebruikt waardoor je steeds minder helder kan denken.
• Weinig kan je nog interesseren tot je werkelijk onverschillig, cynisch en hard wordt.

Boeken over Bore-out

‘Vechten tegen verveling. Gevangen in een bore-out.’ is een hartverscheurend boek met het persoonlijke verhaal van Frouke Vermeulen. Ze is hoogbegaafd en hooggevoelig en beschrijft hoe het voor haar was om maandenlang veel te weinig werk te hebben als consultant. Door dit boek wordt het geniepige van zo’n situatie inleefbaar. Frouke beschrijft helder, levendig en met veel zelfinzicht achteraf hoe ze op het moment van het ontstaan van haar bore-out niet door had wat er aan de hand was en daarom moeilijk kon besluiten om uit de situatie te stappen. Waardering van anderen, haar salaris en dat ze goed kon wat ze deed, ook al hield ze er niet van, hielden haar gevangen in haar baan.

Genoeg bedrijven hebben jonge, bekwame mensen in dienst die nog niet weten wat ze moeten verwachten van hun baan, die niet weten welk werk ze van nature past en hoe ze hun natuurlijke motivatie kunnen inzetten om bevrediging te halen uit hun werk. Als er dan ook bij periodes veel te weinig werk is, door veranderingen in de markt bijvoorbeeld, en ze loyaal blijven komen opdagen op hun werk om hun dagen te vullen, kan dit tot dramatische verveling leiden. Werkgevers hebben er een verantwoordelijkheid in om mensen goed in te zetten en niet te laten wegkwijnen in een gouden gevangenis.

De tien vragen hierboven komen uit: *  ‘Bore-out, Als verveling je werk wordt.’ Philippe Rothlin en Peter R. Werder. Dit boek is een aardige introductie, maar geeft een karikaturaal beeld van mensen die bore-out zijn.

Roman over een vergelijkbaar onderwerp: ‘De urenfabriek’ van Fleur Brockhus. Een stagiaire werkt bij een advocatenkantoor op de Zuidas en komt erachter dat haar hart niet bij dit werk ligt.