We hebben nieuwe kathedralen nodig als lonkend perspectief
Tijdens een inspiratiedag hield Anton Philips een korte inleiding in de vorm van een verhaal. Zijn ‘antwoordde’ wordt ‘antweurdde’. Het doet me denken aan de vroegere Polygoon journaals.
Dit was het verhaal:
Er waren drie metselaars aan het werk. Een voorbijganger vroeg de eerste metselaar: ‘Wat doe je?’ De metselaar antwoordde: ‘Ik metsel stenen.’ De voorbijganger ging naar de tweede metselaar en vroeg: ‘Wat doe je?’ En de metselaar antwoordde: ‘Ik bouw een muur.’ De voorbijganger vroeg de derde metselaar: ‘En wat doe jij?’ Hij antwoordde: ‘Ik bouw een kathedraal.’
Bij de laatste zin schoot Anton vol: ‘Hier word ik geëmotioneerd van’.
Bijdragen
Nu moet je weten dat Anton al meer dan 25 jaar, vanaf zijn 55ste, bezig is met motivatieonderzoek bij kinderen en volwassenen. Ik vraag me af hoeveel hij er inmiddels heeft afgenomen. Maar net als bij de derde metselaar gaat het hem niet om die motivatieonderzoeken op zich. Het gaat hem ook niet louter om de voldoening die dat kan brengen bij de individuen die hij helpt. Het gaat hem erom bij te dragen aan een gelukkige samenleving waar iedereen werk doet dat hem of haar van nature motiveert.
Om deze kathedraal te helpen bouwen heeft hij de stichting Emergo opgericht: ‘Geef jongeren een loopbaan waarin zij hun talenten maximaal kunnen ontwikkelen en met voldoening kunnen werken.’
Zijn verhaal raakte me. Wat is mijn kathedraal eigenlijk? Wat raakt mij op zo’n manier als ik bij Anton zag? Daarvoor kijk ik eerst naar wat me dwars zit.
Schaarsteval
Deze week las ik een interview met Edgar Shafir. Zijn boek ‘Schaarste’ is een aanrader. Hij heeft onderzoek gedaan naar wat gebrek aan geld en tijd met mensen doet: de bandbreedte in het denken neemt af en mensen komen in een tunnelvisie. Het maakt dat ze kortzichtige beslissingen nemen.
Als ik om me heen kijk zie ik twee groepen die daar last van hebben. Je hebt mensen die flink in inkomen achteruit zijn gegaan door de crisis. Met name ZZP’ers zonder vangnet kunnen daardoor in een schaarsteval terecht komen. En je hebt mensen mèt werk die minder speelruimte hebben in tijd. Er moet door bezuinigingen uiteindelijk meer werk gedaan worden met minder mensen. Door gebrek aan speelruimte in tijd of geld komt elke tegenslag veel harder aan. Zo komen meer en meer mensen in stress en burn-out terecht. Ik vind dat een pijnlijke en ongezonde situatie.
Rutger Bregman, historicus, legt uit dat we in de afgelopen eeuwen als samenleving op veel gebieden vooruit zijn gegaan. In de Middeleeuwen verlangden mensen naar Luilekkerland. We zijn daar inmiddels aangekomen: Er is in Nederland genoeg te eten. Vrouwen krijgen minder kinderen. Er is minder kindersterfte. Mensen worden gezonder oud.
Utopie
Tegelijkertijd is er onvrede. We missen een toekomstperspectief dat lonkend is. Rutger pleit voor herstel van het utopisch denken. Hij komt zelf met een voorzet in zijn essay voor de maand van de filosofie: Geef ieder een basisinkomen. Het helpt om medische kosten te drukken, criminaliteit te laten dalen en geeft mensen de ruimte zich te ontwikkelen.
Aan zo’n kathedraal wil ik wel meewerken.
Zie hier de TedX van Rutger Bregman. En als je meer tijd hebt kijk dan naar zijn uitzending in Tegenlicht.
Welke kathedraal of utopie heb jij voor ogen?
