Hoe gaat het met je goede voornemens?
Is het je opgevallen? We zijn gewoontedieren. Als we eenmaal aan een bepaalde manier van doen gewend zijn, dan houden we eraan vast. Te weinig pauzes nemen. Te weinig tijd voor reflectie en rust. Tot laat doorwerken.
Ons brein heeft de neiging om steeds te herhalen wat we altijd al doen. Daarvoor heeft het bepaalde neuronen ontwikkeld. Die zijn in de loop van de tijd steeds dikker geworden. Dus zijn we geneigd dingen te doen die passen bij die neuronen, ook al zijn ze niet goed voor ons.
Geen wonder als er van goede voornemens voor het nieuwe jaar vaak niets terecht komt.
Plastisch
Gelukkig is het brein plastisch. Vroeger wisten we dat niet. We dachten dat we het er na ons 25e levensjaar mee moesten doen. Maar wetenschappers hebben ontdekt dat je tot op hoge leeftijd de neuronen in je brein kan veranderen. Je kunt nieuwe vaardigheden leren. Je kunt andere gewoontes aannemen. En al door het lezen van dit stukje tekst verandert je brein.
Het kost wel enige moeite om de gebaande neuronenpaden in je brein te veranderen. Het vergt een bewuste keuze en vasthoudendheid om nieuwe neuronenbundels op te bouwen. Hoe vaker je nieuw gedrag herhaalt, hoe makkelijker de gedragsverandering wordt.
Mijn ervaring is dat het een paar dagen kost om mijn eetpatroon bewust te veranderen. Daarna is het vertrouwd en eet ik vanzelfsprekend op de nieuwe manier. Ik merk aan cliënten die vroeger willen gaan slapen, dat het moeite kost om de oude manier los te laten. Als het ze eenmaal een aantal dagen lukt om vroeg naar bed te gaan, wordt het vanzelfsprekend.
Doorzetten
De kennis dat je je brein kan veranderen helpt om je brein makkelijker te kunnen veranderen. Mensen die de overtuiging hebben dat ze niet kunnen veranderen, hebben de neiging het erbij te laten zitten. Mensen die geloven dat je kan veranderen, zetten door. Zo bouwen ze bewijs op voor zichzelf dat je gedrag kan veranderen.
Een krachtig hulpmiddel om een gewoonte te veranderen, is meditatie. Je ontwikkelt in meditatie een plek in jezelf die voorbij je denken gaat. Je vindt een plek waarvandaan je jezelf en je gewoontes kan observeren. Neutraal en vanuit een open ruimte. Als je die plek hebt, kun je in die open ruimte bewust kiezen voor een andere gewoonte. Je verandert daarmee je brein. Je verandert daarmee je gedrag en je persoonlijkheid.
Veranderen
Zonder meditatie is het moeilijk om jezelf los te zien van je lichaam. Je valt dan samen met je persoonlijkheid en de concrete ervaring van je emoties en gedachten. Er is geen ruimte om het te observeren. Om dan je persoonlijkheid te veranderen is een schier onmogelijke opgave. Je probeert vanuit het denken iets te veranderen aan het denken. Het is alsof het brein zichzelf probeert te veranderen. Dat kan wel, maar blijft beperkt tot wat voor het brein vertrouwd is.
In meditatie realiseer je je dat je meer bent dan je lichaam en je brein. En vanuit die plek is het makkelijk om met aandacht oude gewoontes te doorzien en te veranderen.
Het is een mooie gewoonte om rond het nieuwe jaar voornemens in gang te zetten. Lukt het jou om je eraan te houden?
